Araç bataryaları, araçların en önemli ve en pahalı parçalarıdır. Yaklaşık olarak araç fiyatının 4 te 1 ini bu bataryalar oluşturur. Bataryaların depolama kapasitesi aracın ne kadar yol gideceğini gösterir. Bu orana baktığımızda aracın ağırlığı ne kadar artarsa alacağı yol o kadar azalacaktır. Günümüz de araç bataryaları için farklı batarya türleri vardır fakat en çok kullanılan model lityum iyon modelidir.
Lityum İyon Bataryalarının Özellikleri Nelerdir?
Lityum iyon bataryaları, yüksek maliyetli ve patlama riski yüksek olan bataryalardır. Lityum iyon bataryaları diğer bataryalardan ayıran en önemli husus enerji yoğunluğudur. Lityum iyon bataryalar diğer bataryalara göre hafiftirler ve küçüktürler. Bu bataryaları şarj etmek için hafıza etkisi sorunu yoktur. Yani bataryaların ne kadar dolu olduğu ya da tam bitmesini beklemeden istediğimiz zaman şarj edebiliriz. Acil bir işiniz çıktığın da şarjı yarı da kesmekte de bataryaya herhangi bir zarar vermeden şarj işlemini bitirebilirsiniz.
Lityum bataryaların en kötü özelliği bataryanın üretildiği günden itibaren ömrünün başlamasıdır. Yani lityum bataryayı şarj etseniz de etmeseniz de kullanılmış gibi ömrü tükenmeye başlayacaktır. Lityum bataryalar hafıza etkisinden etkilenmezler ancak nikel metal hidrür gibi batarya türlerinden uzun ömürlü değildir. Hatalı kullanıldıkların da çok tehlikeli olabilirler. İleri kimya bilgisi ve gelişmiş çalışmalar gerektiğinden çok daha pahalıdırlar. Lityum iyon bataryalar yüksek ısıya ya da doğrudan güneş ışığına maruz bırakılırsalar kolay şekil de tutuşabilir ve patlayabilirler. Asla sıcak havalar da bırakılmamalıdır.
2005 yılın da farklı firmalar tarafından geliştirilen prototipler de yeni gelişmeler kaydedilmiştir ve var olan lityum bataryalar da üç katına kadar enerji depolayabilen tam doldurulma süresi de 3 te 1 olacak şekilde kısaltılmıştır. Elektrikli araçlar da kullanılan bataryaların enerji kapasitesini arttırmak amaçlı araştırmalar hala devam ediyor. Bu amaçla lityum iyon bataryalar da elektrot ve elektrolit olarak kullanılacak farklı malzemelerin geliştirilerek bataryaların enerji kapasitesi ve özellikleri iyileştirilmeye çalışılıyor.
Lityum iyon pillerin geliştirilmesi için 2019 yılı Nobel Kimya Ödülü verilmişti. |
Lityum-sülfür bir batarya içerisinde enerji, pozitif yüklü lityum iyonlarının polimer ile birbirine tutturulmuş karbon tabanlı sülfür partiküllerinden meydana gelen bir elektrod içerisinde absorbe edilmesi ile depolanıyor. Bu yüksek enerji depolama kapasitesi nedeniyle tam şarj edildiğinde elektrotlar fiziken iki katı büyüyor.
Büyüme ve küçülme sırasında partikül kaybı ve karbon taban ile polimer yapıştırıcıda kalıcı bozulmalar meydana geliyor. Bu bozulmalar nedeniyle batarya hızla verimliliğini kaybediyor ve kullanılamaz hale geliyor.
“Teknoloji” kategorisindeki içerikler için tıklayınız. |