Mnemonic (Nimonik) Tekniği

Mnemonic: Hafızaya yardımı olan, hafızayı kuvvetlendiren, hafızaya ait, hafızayı kuvvetlendirme sanatı veya usulü, hafızayı terbiye bilimi, hatırlamayı kolaylaştırma anlamlarına gelmektedir. Mnemonic bilgiyi öğrenmeyi, öğrenilen bilgileri geri çağırmayı, öğrenme ve bellek ilkelerini kullanan, anlamlı bir bütün olarak uzun süreli belleğe kodlama, bellekteki bilgilere kolaylıkla ulaşmayı sağlayan stratejileri ifade etmektedir. Bu terim Eski Yunan’da bellek tanrıçası olarak bilinen “Mnemosyne“den gelmektedir. Eski Yunan hatipleri uzun konuşmaları hatırlamak için çeşitli stratejilerden yararlanmışlar ve özellikle yerleşim (loci) tekniği olarak bilinen mnemonik tekniği kullanmışlardır.

İnsani bir merak duygusu ile bir şeyleri öğrenmek, bilgi edinmek için uğraşırız. Yeni karşılaştığımız bilgileri hatırlamak ve daha çok sözel bilgileri hatırlamak bizim için biraz zordur. İşte bu bilgileri uzun süreli belleğimize kodlamak ve bu bilgileri geri getirmek, hatırlamak için öğrenme tekniğine, stratejisine ihtiyacımız olacaktır. Tam bu sırada mnemonic tekniği devreye girecektir.
Mnemonic tekniğini; anımsatıcı, bellek destekleyici ipuçları, kodlama ve anlamlandırma olarak anlayabiliriz.

Mnemonic Tekniğindeki Bazı Stratejiler:

1) YERLEŞİM (Loci) (İmajlar):

İyi bilinen mekân ile yeni öğrenilen bilginin eşleştirilmesidir. Anlamsız bilgiyi, hatırlanması zor bilgiyi eşyalarla eşleştirilmesidir.
Örneğin,“Türkiye’nin en büyük dağları” dediğimizde,

• ‘Ağrı Dağı’-> Çalışma Masası,
• ‘Cilo Dağı’-> Yatak
• ‘Süphan Dağı’-> Sandalye
• ‘Kaçkar Dağı’-> Sehpa

2) ZİNCİRLEME BAĞ YÖNTEMİ (İmajlar):

Yeni öğrenilen bilgi ile hikâye oluşturmadır. Anlamsız kuru bilgileri bir araya getirip anlamlı bir hikâye oluşturmaktır.
Örneğin, sabahları okula aşağıdaki şeyleri getirmeyi hatırlamanız gerektiğini hayal edin: ev ödevi, gözlük, spor ayakkabısı, cüzdan, öğle yemeği parası ve anahtarlar.
Ahmet, ödev belgeleri gözlüklerini ve spor ayakkabılarını giyip, öğle yemeği parasını öğle yemeğinin parasını yediği cüzdanına koydu.

3) AKROSTİŞ/AGRONİM (Baş Harfler Yöntemi) (Sözel Semboller):

Öğrenilen kavramların baş harflerinden anlamlı kavram üretmektir.
Akrostiş: Hatırlanması gereken kavramların ilk harflerinde anlamlı bir kelime oluşturmaktır.
Akronim: Belli bir örgüt, kuruluş ya da birliğin adının ilk harflerinden oluşan kısaltmalardır. Örneğin; Tübitak ve Nato.

4) ASKI SÖZCÜK (İmajlar):

Öğrenilen kavramın benzeri ile ilgili imgeler oluşturmaktır. Anlamsız kuru bilgileri sıralı rakamlarla eşleştirmektir.
Mini mini birler, çalışkan ikiler, tembel üçler…….

5) ANAHTAR SÖZCÜK (Çengel Yöntemi – Kanca Yöntemi) (İmajlar):

Yabancı dildeki kelimeleri hatırlayabilmek için Türkçe ses benzeri olan kelimeleri kullanmaktır.
Örneğin, Black -> Kara Black
Listen -> Senin Listen
Mnemonic tekniğinde yukarıda da bahsettiğim stratejiler kullanılır. Mnemonic’ i bir teknik kullanarak hayat boyu hiç zorlanmadan hatırlayacağımız bir bilgiye dönüştürebiliriz.

Ayrıca yazı yazma da öğrenme ve hatırlama için etkili bir yöntemdir.